تحول روابط قطر و عربستان بر اساس الگوهای دوستی/ دشمنی در زیرمحیط امنیتی خلیج فارس

Authors

  • بنفشه رستمی کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی
  • علی جمهور کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
Abstract:

هدف: هدف اصلی مقاله مطالعه چگونگی تحول الگوهای ارتباطی دوستی/ دشمنی در منطقه غرب آسیا با تاکید بر مناسبات قطر-عربستان پس از بروز بحران در مناسبات دو کشور است. از سال 2003 شرایطی جدید بر روابط امنیتی غرب آسیا حاکم شد که وابستگی‌های متقابل امنیتی را افزایش داده است. پیامد این تحولات سطح بالایی از رقابت و دشمنی در روابط دولت‌ها، تغییر قطبیت ها، پیوندهای متقابل امنیتی، بی اعتمادی و بی‌ثباتی در مجموعه امنیتی غرب آسیا به طورکلی و زیرمحیط منطقه‌ای خلیج فارس به طور ویژه بوده است. پرسش اصلی این است که الگوی دوستی قطر ـ عربستان در زیرمجموعه منطقه ای خلیج فارس چگونه به الگوی تنش و ناسازگاری تحول یافته است؟ مقاله تلاش می‌کند با استفاده از ابزارهای مفهومی نظریه امنیت منطقه‌ای، تحلیلی روزآمد از پویایی امنیت در مناسبات قطر و عربستان و تاثیر آن بر زیرمحیط منطقه‌ای خلیج فارس ارائه کند. روش: در این پژوهش روش گردآوری داده‌ها اسنادی و رویکرد تجزیه و تحلیل آنها نیز توصیفی- تحلیلی در چارچوب نظریه مجموعه امنیتی است. یافته­ها : یافته‌ های پژوهش نشان داد از 2003 به بعد تدریجا الگوهای دوستی/ دشمنی در میان کشورهای منطقه غرب آسیا و خلیج فارس دچار تحول شده است و بر همین مبنا مناسبات قطر و عربستان نیز حول محور برتری جویی منطقه‌ای، تقابل رویکرد اخوانی و سلفی، عملکرد شبکه تلویزیونی الجزیره، و نوع جهت‌گیری در قبال ایران تنش‌آمیز شده است. نتیجه­گیری :در یک نگاه کلی بحران ایجاد شده در روابط قطر و عربستان نشانگر تغییر در الگوهای سنتی منطقه ای قدرت است. میراث ماندگار این تحولات بی اعتمادی در بین رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس از یک سو و احتمال قطبی شدن منطقه از سوی دیگر است .  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الگوهای دوستی و دشمنی و بحران‌ها در قفقاز جنوبی

منطقۀ قفقاز جنوبی پس از جنگ سرد کانون منازعات، درگیری‌ها‌ و بحران‌ها‌ی متعدد بوده است؛ از آن جمله می‌توان به بحران‌ها‌ی قره‌باغ، اوستیای جنوبی و آبخازیا اشاره کرد. این نمونه‌ها نشانگر وجود بحران و ناامنی در این منطقه است. وجود شبکه‌ای از بازیگران هویتی در قفقاز جنوبی که بدون توجه به وابستگی‌ها‌ی هویتی در سه کشور این منطقه، جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان پراکنده شده‌اند و هریک میان خود الگ...

full text

تحلیل ژئوپلیتیکی گُسست روابط سیاسی عربستان و قطر و تأثیر آن بر آینده شورای همکاری خلیج فارس

شورای همکاری خلیج فارس پس از تأسیس در 25 می 1981 همواره دچار تنش‌ها و اختلاف‌های درونی بوده و دولت قطر کم‌وبیش در بطن این تنش‌ها قرار داشته است. این کشور هیچ‌گاه به‌طورکامل سیاست قیم‌مآبانه و تحمیلی عربستان سعودی را نپذیرفته است. در تنش اخیر (5 ژوئن 2017) عربستان سعودی همراه با سه کشور امارات متحدۀ عربی، بحرین و مصر با این ادعا که دوحه به مأمن و پناهگاه گروه‌های تروریستی تبدیل شده است روابط سیا...

full text

تحلیل دیپلماسی قطر در قبال بحران سوریه با تأکید بر روابط سیاسی قطر و عربستان سعودی

قطر کشور کوچک و ثروتمند حاشیه جنوبی خلیج‌فارس به یکی از بازیگران قابل اعتنا و تأثیرگذار در منطقه تبدیل شده -است. آنچه که نقش قطر را در دیپلماسی منطقه‌ای طی چند سال گذشته پررنگ ساخته، توانایی‌های سیاسی و تآثیرگذاری رسانه‌ای این شیخ‌نشین کوچک است. طی بحران سوریه، قطر در کنار مخالفان و در رویارویی با دولت بشاراسد قرار گرفت و برای سرنگونی اسد تلاش گسترده‌ای به خرج داد. اما ﺑﺎ ﺍﺭﺯﯾﺎﺑﯽ ﺩﻗﯿﻖﺗﺮ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﯾ...

full text

تحلیل روابط تغییرات تنوع گونه ای جنس Acropora در خلیج فارس بر اساس فاکتورهای اکولوژیک

جزایر مرجانی از مهمترین منابع تولید انرژی در اکوسیستم‌های دریایی هستند که میزان تولید انرژی در این اکوسیستم‌ها، معادل جنگل‌های حاره‌ای است. مرجان‌ها همچنین تأمین کننده سرپناهی مناسب برای دیگر گونه‌های جانوران آبزی بوده و به عنوان مهمترین مراکز تنوع زیستی در دریا محسوب می‌گردند. روند نگران‎کننده کاهش تنوع زیستی در مرجان‎‌های سازنده آب‌سنگ‌ها نیز مشاهده شده‌است. با توجه به ا...

full text

عربستان سعودی و سیستم جدید قدرت در خلیج فارس

رویداد یازده سپتامبر و متعاقب آن اشغال عراق از سوی ایالات متحده، سیستم قدرت در خلیج فارس را که تا آن زمان بر اتحاد شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس به همراه آمریکا و در مقابل ایران و عراق به عنوان اعضای جدا و برکنار از سیستم بود، متحول کرد و این منطقه را وارد دوران جدیدی از تعاملات قدرت ساخت. بر این اساس منطقه خلیج فارس هم اکنون در دورة انتقالی قرار دارد و سیستم جدید قدرت هنوز کاملاً شکل و است...

full text

انرژی و روابط چین با خلیج فارس

این مقاله برآن است تا روند گسترش حضور چین درخلیج فارس را از نظر نیاز به انرژی ارزیابی کند. در این عرصه وجود منابع عظیم انرژی در کشورهای خلیج فارس باعث شده تا جمهوری خلق چین جهت رفع نیازخود به انرژی که همراه با رشد فزاینده اقتصادی که دردهه های اخیر بویژه در بعد صنعتی بوجود آمده، اقدام کند. از این نظر کشور چین هم مانند اغلب قدرت های صنعتی به خلیج فارس به دلیل داشتن منابع عظیم انرژی توجهی ویژه نش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 4

pages  73- 100

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023